Dapat amyendahan ang party-list system hindi i-abolish —Gabriela

Nagbabala si House Assistant Minority Leader Arlene Brosas ng Gabriela party-list na magiging “problema” ang pag-aalis ng party-list system sa bansa dahil ipagkakait nito ang pagkakataong magkaroon ng representasyon ang mga marginalized sector.
Tumugon si Brosas sa mungkahi ni Senador Ronald “Bato” dela Rosa na nagresulta lamang sa redundancy of representation ang party-list system at inaabuso ng mga pulitiko.
“Problema ang pananaw na iyan [ni dela Rosa] dahil tinitiyak ng ating mga batas na 20% ng mga puwesto sa House of Representatives ay para sa party-list, para magsilbing check and balance. We should be faithful to the law,” ani Brosas sa panayam ng Super Radyo sa DZBB nitong Biyernes.
“Paano makakapagligtas ng mga upuan ang mga kinatawan mula sa mga sektor na nangangailangan ng matinding atensyon kung wala ito? Hindi namin nakikita ang pag-alis ng mga kinatawan ng party-list na tumutulong sa pag-secure ng makatarungang representasyon,” dagdag ni Brosas.
Gayunman, inamin ni Brosas na dapat amyendahan ang party-list law dahil ang batas, na mula noon ay inamyenda ng ilang desisyon ng Korte Suprema sa ilang kaso, ay nagpapahintulot sa mga party-list group na suportado ng gobyerno at maging ang malalaking negosyo na mahalal. .
“Ang isinusulong namin ay amyendahan ang batas para hindi magamit ng malalaking negosyo ang party-list system para piggy back,” ani Brosas.
Binatikos din ni Brosas si dela Rosa sa paghabol sa party-list system, dahil walang masasabi ang mga senador sa ilalim ng constitutional convention (con-con) na itinutulak ng mga mambabatas ng administrasyon sa pag-amyenda sa 1987 Constitution.
“Baka iyong concerns niya ay dahil they will not have any say in con-con. Baka sila ang mabuwag, kaya baka ganyan siya,” Brosas said.
(Ang kanyang inaalala ay baka wala silang masabi sa isang con-con o baka itapon sila)
Sa ilalim ng con-con method, maghahalal ang publiko ng mga delegado ng convention para bumalangkas ng bagong Konstitusyon.
Sa ilalim ng party-list law, ang isang party-list group ay makakakuha ng isang puwesto sa House of Representatives kung ito ay nakakakuha ng 2% ng mga boto sa party-list race. Ang bilang ng mga puwesto ay tataas kung ang mga nakuhang boto ay lalampas sa 2% ng mga boto sa party-list race, ngunit ang mga puwesto ay hindi lalampas sa tatlo.
Gayunpaman, ang isang party-list group na nabigong makakuha ng hindi bababa sa 2% ng mga boto, ay maaari pa ring manalo sa isang pwesto sa Kamara basta’t ang 20% ​​na alokasyon para sa mga kinatawan ng party-list ay hindi napunan ng mga party-list group na nakakuha ng hindi bababa sa 2% ng mga boto.
Ang desisyon ng Korte Suprema noong 2013 sa kaso ng Abang Lingkod vs. Comelec ay nagsasaad na ang party-list law ay “hindi nangangailangan ng mga grupo na nagnanais na magparehistro sa ilalim ng party-list system na magsumite ng patunay ng kanilang track record bilang isang grupo.”