Dating hepe ng PDEA pinabulaanan ang mga pahayag na isang pamantayan ang pagbibigay ng reward sa impormanteng nasamsam na droga

Pinabulaanan ng tatlong dating director-general ng Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) ang pahayag na ang ilan sa kanilang mga ahente ay nagbibigay ng reward sa kanilang mga impormante ng 30% ng mga nasamsam na ilegal na droga mula sa matagumpay na operasyon.
Sa pagdinig ng Senate public order and dangerous drugs committee noong Miyerkules, ikinuwento ni incumbent PDEA Director-General Moro Virgilio Lazo kung paano niya nakuha ang impormasyong ito na una niyang ibinunyag sa pagdinig ng House of Representatives.
Dahil baguhan siya sa puwesto, ani Lazo, sa pamamagitan ng matalik na kaibigan na isang retiradong opisyal ng Philippine National Police (PNP), humingi sila ng tulong sa mga impormante.
Ang mga impormante na ito ay nag-alok na tumulong sa kanila ngunit makakakuha sila ng 30% ng mga nakumpiskang droga, dagdag niya.
Nanindigan aniya siya na ang PDEA ay magbibigay lamang ng monetary rewards ayon sa itinatadhana sa ilalim ng batas.
Nagpasya siyang harapin ang mga impormante na ito dahil gusto nilang makakuha ng katiyakan na matatanggap nila ang monetary reward na ito, sabi ni Lazo.
“They mentioned one incident na hindi raw nakarating sa kanila kasi ‘yung reward. Kaya through this close friend of mine na kailangan harapin para magkaroon sila ng assurance na hindi sila tatablahin o talagang maibibigay ang reward,” he narrated.
“Nagkaharap-harap nga kami. Tinanong ko rin kung bakit gano’n. Eh sabi nila sir ‘yun daw ang kalakaran, to use their words. Pati rin daw sa kabila…They were referring to the PNP,” banggit ni Lazo .

Ngunit sinabi ni dating PDEA Director-General Wilkins Villanuneva na hindi ito naging kasanayan noong panahon niya bilang PDEA chief.

Masakit, sir, ‘yung dinivulge kasi, sir, ang haba ng trabaho natin e. Twenty years ako sa PDEA at never naging kalakal namin ‘yan e,” Pahayag ni Villanueva.

Sa kanyang panahon, sinabi ni Villanueva na ang anti-drug operations ng PDEA ay higit pa sa intelligence operations at “hindi talaga nakadepende sa mga impormante.”
“I’m sorry, sir, ‘yung lumapit sa ‘yo, I assure you basurero ng droga ‘yan’, sir. Kasi kung mag-aano ka ng 30%, magbabasura ka ng droga. Sa’n mo ibabasura ‘yan? Sa barangay. Wala ng iba. So ibig sabihin kukuha ka ng malaking seizure. ‘Yung 30%, dito ilalagay mo sa influenced barangay,” Pahayag ni Villanueva .
“Kasi kung may 30% ka kasi, sisingaw ‘yan, sir. Imposibleng hindi sumingaw ‘yan…Sisingaw ‘yan sa mga law enforcement,” Saad ni Villanueva.

Kung siya ang nasa posisyon ni Lazo, sinabi ni Villanueva na maghahanap siya ng intelligence operation sa mga umano’y impormante na ito.
“Kung ako yung nilapitan, ang una kong tatrabahuhin, ‘yung lumapit sa akin. Kasi siguradong basurero kasi alam niya ‘yung mga nag-30%. ‘Yun ang dapat kokonductan ko ng intelligence operation,”Ayon pa kay Villanueva.
“Kung ako ang nilapitan, ang una kong gagawin ay ipa-surveillance ang taong ito. Dahil for sure drug peddler ang taong iyon dahil kilala niya ang mga nakakuha ng 30%. Dapat iyon ang subject ng intelligence operation.)
Ngunit sinabi ni Senador Raffy Tulfo na naniniwala siya na ito ay isang posibilidad sa loob ng PDEA dahil ang umano’y impormante ni Lazo ay tiyak sa porsyento na ibinigay pagkatapos ng matagumpay na operasyon.
“Posible na ‘yung sinasabi ng asset kay DG Lazo may katotohanan. We have to accept our fault, our weaknesses nang sa gayon do’n natin maso-solve ang isang problema. baka may katotohanan. Imbes na babanggain ninyo you have to investigate,” sabi ni Tulfo .
Sinabi ni Senator Ronald “Bato” dela Rosa, na nanguna sa pagdinig, na hindi nila iniihaw si Lazo na nagbulgar ng reward scheme na ito sa PDEA at inutusan ang director-general na tumayo sa kanyang impormasyon para magamit ito sa paglilinis ng law enforcement agency.
“Heneral Lazo, itong komite ay hindi sinusubukang barilin ang mensahero. Sa kasong ito, ikaw ang mensahero. Hindi namin sinusubukang barilin ka. Lubos kaming nagpapasalamat sa iyong impormasyon. Binuksan nito ang isang lata ng uod. If the can being opened ay walang laman na worm, basta ang katotohanan ang lalabas dito… But remember [that] being the messenger you still have a moral obligation na maparating ang message clearly sa intended recipient,” Plaiwanag ni Dela Rosa .
“Please do due diligence on your part to follow that informant at malabas natin ang katotohanan talaga (para makarating tayo sa katotohanan),” Saad niya .
Itinanggi rin ni dating PDEA chief Aaron Aquino na ang gawaing ito ay patuloy sa kanyang panahon.
“It’s hurtful, it’s saddening and I’m more than angry when I saw that video when DG Lazo told Cong. [Ace] Barbers that there’s a 30% cut itong mga informers natin (that our informers get 30% cut). Definitely, hindi mangyayari yon (that will not happen),” Ayo kay Aquino .
Sinabi ni Aquino na dapat ay kinukustodiya ng kasalukuyang mga opisyal ng PDEA ang mga nag-claim.
“With due respect to DG Lazo, sa totoo lang kung nangyari sa akin ‘yon, poposasan ko talaga ‘yung dalawa ‘yon kung sino man ang mga taong ‘yon kasi ang kakapal ng mukha e. Parang ang lakas ng loob na lumapit sa isang director general to make an offer na 30%. Parang hindi tama e,” Sabi ni Aquino.
“With due respect to DG Lazon, ang totoo, kapag nangyari sa akin ‘yan, pisasan ko ‘yung dalawang ‘yan, kung sino man sila. Napakawalanghiya nila. Parang wala silang pakialam na lumapit sa isang director general para mag-offer ng 30 %. Mukhang hindi tama iyon.)
Samantala, sinuportahan ni dating PDEA director-general Isidro Lapeña si Villanueva sa pabulaanan ng nasabing gawi ng pagbibigay ng reward sa mga impormante ng mga nakumpiskang droga.
“Not under my watch… I confirm ‘yung mga sinabi ni DG Wilkins Villanueva. Gano’n ang ginagawa namin noon. Siya ang NCR ako ang DG, and I can say with certainty we did our best, a very vigorous campaign against drugs. Ako ang unang DG ng PDEA under the Duterte administration. It has to be very vigorous, relentless and I think na-deliver na namin,” Pahayag ni Lapeña.
Ang impormasyon ni Lazo ay pinatunayan ni Police Brigadier General Romeo Caramat, ang hepe ng Criminal Investigation and Detection Group (CIDG).
“May nag-ooffer din sa amin sa mga ganyan…Maaring nangyayari noon at nangyayari ngayon ‘yon dahil hindi naman magkaka-idea itong mga asset na ito kung hindi practice noon. Malaki ang possibility na nangyayari ang mga gano’ng offer,” Sabi niya .
Hiniling ni Dela Rosa kay Lazo na gumawa ng follow-up sa mga umano’y impormante dahil lumutang ang senador sa unang bahagi ng pagdinig sa posibilidad ng mga tipsters na ito na maging whistleblower para madawit nila ang mga nasa likod ng umano’y pakana na ito.
“Gusto nating malinis ang ating mga operative pagdating sa droga. Kaya sinabi ko kay Gen. Lazo, although alam kong suntok sa buwan ‘yung aking requirement sa kanya na balikan ang informant niya, suntok sa buwan ‘yan alam kong lumayas na ‘yon… hindi na y’on nagpapakita, pero still, klaro tayo sir, you have to do this job. Kung ito ang trabaho natin, baka napakahirap, pero (pero) kailangan mong gawin,” ani ni Dela Rosa.
“We want our operatives to be clean when it comes to drugs. That is why I told Gen. Lazo, although I know this is a long shot, a long shot kasi baka umalis na ang assets at nawala, still, malinaw naman. , sir, you have to do this job.