Hiniling ng gobyerno ng Pilipinas na bawiin ang desisyon ng International Criminal Court (ICC) na muling buksan ang imbestigasyon sa brutal na anti-drug campaign ni dating Pangulong Rodrigo Duterte.
Ang Office of the Solicitor General (OSG), sa isang apela na inihain noong Marso 13, ay muling iginiit na ang Hague-based tribunal ay walang hurisdiksyon dahil ang gobyerno ng Pilipinas ay nag-pull out sa Hague-based tribunal noong 2019.
Pinahintulutan ang ICC Prosecutor na magsagawa ng imbestigasyon sa “Situation in the Philippines” para sa mga krimeng ginawa kaugnay ng war on drugs. Ang mga sinasabing krimen ay nangyari noong miyembro ang Pilipinas, na binanggit na ang mga kaso sa loob ng panahon ng Nobyembre 1, 2011, hanggang Marso 16, 2019, ay isasama sa imbestigasyon.
Ang OSG, na binanggit ang legal na batayan, ay nagsabi na may mga kundisyon na dapat matugunan bago maganap ang imbestigasyon.
Dapat ay mayroong referral ng Estado o sa kasong ito, ang referral ng mga kaso ng gobyerno ng Pilipinas.
Dapat ding magkaroon ng referral mula sa United Nations Security Council at motu proprio prosecutor na pagsisiyasat o pagsisiyasat sa sarili nitong pagsang-ayon.
Ipinahiwatig din ng OSG sa maikling apela nito na ang mga kundisyon sa ilalim ng Artikulo 12 ay dapat matugunan, na kinabibilangan ng pagtanggap sa Estado ng pagsisiyasat. Kailangang sumang-ayon ang Pilipinas sa imbestigasyon ng ICC Prosecutor.
Ang gobyerno ng Pilipinas, sa pamamagitan ng OSG, ay humihiling sa ICC na suspindihin ang imbestigasyon habang nagpapatuloy ang apela; suspindihin ang awtorisasyon ng ICC na mag-imbestiga; at upang matukoy na ang Prosekusyon ay hindi awtorisado na magsagawa ng imbestigasyon.
Noong Enero 2023, sinabi ng ICC na pinahintulutan nito ang muling pagbubukas ng isang pagtatanong sa digmaan laban sa droga.
Hiniling ng tagausig ng ICC na si Karim Khan na muling simulan ang pagtatanong, at sinabing ang gobyerno ng Pilipinas sa ilalim ng kahalili ni Duterte na si Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., ay hindi nagbigay ng ebidensya na nagsasagawa ito ng masusing pagtatanong.
Sinabi ng ICC na ang pre-trial chamber nito ay “hindi nasisiyahan na ang Pilipinas ay nagsasagawa ng mga kaugnay na pagsisiyasat na maggagarantiya ng pagpapaliban sa mga pagsisiyasat ng korte”.
“Ang iba’t ibang mga domestic na inisyatiba at paglilitis, na pinagsama-samang tinasa, ay hindi katumbas ng tangible, kongkreto, at progresibong mga hakbang sa pagsisiyasat,” dagdag nito.
Matatandaan na hinila ni dating Pangulong Rodrigo Duterte ang Pilipinas sa Hague-based tribunal noong 2019 matapos simulan ng ICC ang preliminary investigation.
Sinuspinde ang imbestigasyon matapos suriin ng gobyerno ng Pilipinas ang ilang daang kaso ng operasyon ng droga na humantong sa pagkamatay ng mga pulis, hitmen, at vigilante.
Ipinakita ng mga rekord ng gobyerno na hindi bababa sa 6,200 drug suspect ang napatay sa mga operasyon ng pulisya mula Hunyo 2016 hanggang Nobyembre 2021. Gayunpaman, pinabulaanan ng ilang grupo ng karapatang pantao ang data at inangkin ang aktwal na pagkamatay na nasa humigit-kumulang 12,000 hanggang 30,000.
Samantala, sinabi ng Human Rights Watch na iniulat ng Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights na ang bilang ng mga namatay ay hindi bababa sa 8,663.